Page 93 - 8.SINIF TEMEL KİTAP TÜRKÇE

Parçada Anlam 3. Bölüm
TK TUR132
Etkinlik-3
b. Geçen gün eve dönerken güzelim derenin suyunun nere-
deyse simsiyah olduğunu görünce içim cız etti. Fabrika- Safranbolu denince herkesin aklına tarihî evler gelir. Herkes
nın atıkları getirmişti bu hâle dereyi. Canıma tak etmişti gibi bu dillere destan evleri merak etmiş, sonunda görmek
artık. Gerisin geriye dönüp fabrikaya doğru yürümeye için Safranbolu’ya gelmiştim. Taş döşeli sokaklarda merak-
başladım. Her adımımda içimdeki öfke fırtınası daha da la ilerliyor, her şeyi zihnime kazımaya çalışıyorum. Nihayet
artıyordu. Safranbolu evlerinin ziyarete açıldığı bir sokağa geliyorum.
.......................................................................................... Baş başa vermiş ahşap evler beni utangaç çocuklar gibi kar-
c. Yaşadığı hayal kırıklığı onu derinden etkilemişti. Döner şılıyor sanki. Adeta dökük boyalarını, çatlamış sıvalarını fark
sandalyesinde oturmuş yarındakilere duygularını anlata- etmeyeyim diye ilgimi başka yerlere çekmeye çalışıyor; beni
rak biraz olsun moral bulmaya çalışıyordu. Arkadaşları da oyalıyorlar.
olumlu şeyler söyleyerek ona moral vermeye çalışıyordu. Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili doğru olan maddeleri
.......................................................................................... işaretleyiniz.
• Öyküleyici anlatım kullanılmıştır. ( )
• İkilemeye yer verilmiştir. ( )

Dil ve Anlatım Özellikleri • Kişileştirmeye başvurulmuştur. ( )
Bir metnin “üslup” ve “içerik” olmak üzere iki yönü vardır. • Karşılaştırmaya başvurulmuştur. ( )
İçerik; metnin konusu, ana düşüncesi, yardımcı düşünceleri, • Anlatım üçüncü kişi ağzıyla yapılmıştır. ( )
olaylar vb. ile ilgilidir. Üslup ise metnin dil ve anlatım özel- • Öznel ifadelere yer verilmiştir. ( )
likleridir. Yazar düşüncesini daha iyi anlatmak için yazısında • Devrik cümleye yer verilmiştir. ( )
ikileme, deyim, söz sanatları, örneklemeler vb. unsurlara yer • Benzetmeye yer verilmiştir. ( )
verir. Ayrıca anlatacaklarına uygun bir anlatım tekniği seçip
düşüncelerini düşünceyi geliştirme yöntemleriyle destekler.
İşte dil anlatımla ilgili sorularda yazarın düşüncesini anlatır- Etkinlik-4
ken faydalandığı bu unsurları belirlememiz ya da yazarın bu Bursa; çınarların, dağların, pirlerin, sultanların diyarıdır. Ihla-
unsurlardan hangisini kullanmadığını tespit etmemiz istenir. murların, kestanelerin üzerine sıra sıra tünemiş bülbüller, el-
macık kuşları, Baki’nin şiirlerini hâlâ bu eski şehir için söyler.
Örnek:
Örnek: Bu şehir, şimdi bile rüzgârla fısıldaşan kelebeklerin uçuştu-
Diş macununun ana görevi, dişlerdeki plağı temizlemektir. ğu Arnavut taşlı kaldırımları, cumbalı evleriyle yeşil gözlü bir
Plak, ağzında kalan yiyeceklerle beslenen ince bir bakteri ta- bebektir. Bir kenara ötelenmiş, kıymetine gölge düşmüş bir
bakasıdır. Plak tabakası, dişlerin çürümesine neden olabile- oyun kadar kirlenmiştir. Karagöz kadar saf ve temiz, Hacivat
cek asitler üretir. Diş macununun yaklaşık %50’si, fırçalarken kadar latiftir.
plağı dişlerden sıyıran kaba tanelerden oluşur. Bu maddeler, Aşağıdaki ifadelerden bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili
dişlerin sert mine kaplamasına zarar vermeden plak çıkar- doğru olanları işaretleyiniz.
mak için dikkatle seçilmiştir. Diş macunu, ayrıca dişlerin ara-
sına sıkışmış yiyeceklerden kurtulmak için köpüren maddeler
de içermektedir. Diş macunundaki önemli bileşenlerden biri 1. Bitmemiş cümleler vardır.
de florürdür. Bu kimyasal, dişlerin daha güçlü büyümesine
2. Gözlem gücünden yararlanılmıştır.
yardımcı olur ve bakterilerin neden olduğu hasarı onarır. Diş
macununda bulunan nane aroması da çoğunlukla diş macu- 3. Nesnel cümleler ağırlıktadır.
nuna hoş bir tat vermek ve nefesi tazelemek için kullanılır.
Bu metnin dil ve anlatım özelliklerinden bazıları şunlardır: 4. İkileme kullanılmıştır.
• Öznel ve nesnel ifadelere yer verilmiştir.
• Tanımlamadan yararlanılmıştır. 5. Karşılaştırmaya başvurulmuştur.
• Sayısal verilerden yararlanılmıştır.
• Karşılaştırmaya yer verilmiştir. 6. Benzetmelere yer verilmiştir.

91