Page 98 - 8.SINIF TEMEL KİTAP TÜRKÇE

3. Bölüm Parçada Anlam TK TUR133

Etkinlik-1
Paragrafta Soru
Bu tip sorular paragrafın konusuyla ilgilidir. Çünkü sorulan Aşağıdaki metinlerin hangi sorulara karşılık olarak yazıl-
bir soruya karşılık birtakım açıklamalar yapılmaktadır. Bu mış olabileceğini verilen boşluklara yazınız.
bölümdeki bazı sorularda bizden paragrafın hangi sorunun a. İyi bir eleştirmen, değerleri, eserleri ele alırken kendi ya-
cevabı olarak söylendiği sorulur. Bu sorularda paragraf çok şamının serüvenlerini okur. Çünkü tarafsız sanat olmadığı
iyi yorumlanmalıdır. Özellikle paragrafın ilk cümlesine dikkat gibi tarafsız eleştiri de yoktur. Eleştiriye kendisinden baş-
edilmelidir. Paragraf “evet, hayır” gibi ifadelerle başlıyorsa bu ka bir şey koymakla övünenler çok aldatıcı bir kuruntunun
sözcükler de bizim için ipucudur. Ayrıca, paragrafın içindeki kurbanıdırlar. Gerçek şudur ki insan hiçbir zaman kendinin
bağlantı görevi gören sözcüklere de çok dikkat edilmelidir. dışına çıkamaz.
Bununla beraber sorulacak sorunun paragrafın ana düşün- ................................................................................................
cesi, konusu ve yardımcı düşünceleri ile bağlantılı olmasına ................................................................................................
dikkat edilmelidir. b. Hayır, ne kadar büyük olursa olsun, herhangi bir şairi be-
Bazı sorularda seçeneklerdeki sorulardan hangisinin parag- ğenmemek; onun eserinden hoşlanmamak oldukça doğal
rafta cevabı olmadığı sorulur. Bu soru tipinde soru okunduk- bir iştir. Çünkü insanların beğenileri kişiliklerine, eğitimleri-
tan sonra seçeneklere hızlıca göz gezdirilip paragraf okun- ne, içinde bulundukları ruh hâllerine göre değişmektedir.
masında fayda var. ................................................................................................
Bazı sorular röportaj tekniğinde yazılır. Bu sorularda bir so- ................................................................................................
ruya karşılık verilen metinler ve üst kısımlarında boşluklar Etkinlik-2
vardır. Bu tip sorularda boş bırakılan yerlere uygun soruların İlk olarak eski Mısırlılar, güneşin her gün düzenli bir hare-
getirilmesi istenir. Bu soruları çözerken ilk cümleye dikkat ketle doğup belirli zamanlarda gökyüzünün aynı noktalarında
ederek paragrafın bütününe odaklanıp seçeneklerden eleme bulunduktan sonra battığını gözlemlediler. Bu durumun bir
yaparak cevaba ulaşabiliriz. günü zaman parçalarına ayırmada kullanılabileceğini keşfet-
Örnek:
Örnek: tiler. Böylece güneşin bu hareketinden yararlanarak ilk güneş
Elbette önemli fakat bu yeterli olmaz. Bununla beraber uy- saatini yaptılar. Bu saat; meydanlık bir yere konulan yüksek
gulama aşaması çok önemli. Plan ne kadar iyi olursa olsun, bir taşın gölgesinin güneşin hareketlerine göre takip edilme-
uygulanmadıkça başarıya hiçbir katkısı olmaz. Bu nedenle, sinden ibaretti. Mısır, konumu itibari ile kuzey yarım kürede
iyi bir plan yapıldıktan sonra, titiz, kararlı ve düzenli şekilde fakat Ekvator’a da yakın bir ülke olduğundan güneş doğdu-
uygulanmalıdır. İşte o zaman görülecektir ki başarı hemen ğunda gölge hemen tam batıda oluşuyor; güneş yükseldikçe
yanı başımızdadır. gölge kuzeye, yani sağa doğru hareket ederek güneş batar-
Bu metin aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş bir ce- ken doğu yönüne ulaşıyordu. Yani gölge bugünkü tüm saat-
vap olabilir? lerin akrep ve yelkovanında olduğu gibi soldan sağa doğru
A) Başarılı olma konusunda sevdiklerimizin desteği önemli dönüyordu. Daha sonradan, sarkaçlı ve pilli saatlerde de yön
midir? değişmedi hatta sağa doğru dönüşler “saat yönüne dönüş”
B) Başarıya ulaşmada iyi düşünülmüş bir plan önemli midir? diye adlandırılır oldu. Şayet ilk saat Ekvator’un güneyinde-
C) Başarıya ulaşma konusunda sabırlı olmak önemli midir? ki ülkelerden birinde keşfedilseydi bugün akrep ve yelkovan
D) Başarılı olma konusunda kitap okumak önemli midir? ters yönde dönüyor olabilirdi.
Çözüm: Bu metinde aşağıdaki sorulardan hangilerinin cevabı
Çözüm:
Paragrafın ilk cümlesinde yazar bir şeylerin önemli olduğunu vardır? İşaretleyiniz.
ama yeterli olmadığın dile getirmiş. Birinci cümleyi takip eden
1. Mısırlılar gökyüzünü neden gözlemliyorlardı?
“Plan ne kadar iyi olursa olsun, uygulanmadıkça başarıya hiç-
bir katkısı olmaz.” cümlesinden başarıya ulaşmada önemli fakat 2. Güneş saatini hangi millet icat etmiştir?
yeterli olmayan şeyin “plan” olduğunu bizlere söylüyor. Yazar, 3. Saat kavramından ilk olarak hangi millet söz et-
üçüncü ve dördüncü cümlede ise birinci cümlede dile getirdi- miştir?
ği ifadeyi destekliyor. Bu ifadelerden hareketle metnin başarıya 4. Saatin akrep ve yelkovanı neden soldan sağa dö-
ulaşmada planın önemine yönelik bir soruya cevap vermek için nüyor?
yazıldığı ortaya çıkıyor. Dolayısıyla doğru cevap B seçeneği olur.

96