Page 105 - 8.SINIF TEMEL KİTAP TÜRKÇE

3. Bölüm
Parçada Anlam

Paragrafın Akışını Bozan Cümle
Parçada her bir cümle, anlam bütünlüğünü ve anlam akışını sağlayacak şekilde bir konu etrafında bir araya getirilir. Paragrafla
“düşünce” bakımından uyuşmayan, anlatılanların dışına çıkan cümle, paragrafın düşünce akışını bozar.
Paragrafın akışını bozan cümleleri belirlerken şunlara dikkat etmek gerekir:
• Cümleler birbirinin devamı mı değil mi kontrol etmeliyiz.
• Düşüncenin akışını bozan cümleyi paragraftan çıkardıktan sonra numaralanmış cümleler birbirinin devamı mı kontrol etme-
liyiz.
• Paragrafın konusunu belirleyip konunun dışına çıkan ya da konunun farklı yönünden bahseden cümleyi tespit etmeye ça-
lışmalıyız.
• Cümleleri birbirine bağlayan bağlayıcı ifadelere dikkat etmeliyiz.
Örnek:
Örnek:
(I) İnsanın hayatını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmesi için elliye yakın besin ögesine ihtiyacı vardır. (II) Bu besin ögelerinin ne
kadar alınacağı ise fiziksel özellikler, bireysel ihtiyaçlar gibi farklılıklara göre değişmektedir. (III) Çocuklarda ve gençlerde en
yaygın görülen olumsuz beslenme alışkanlıklarından biri öğün atlamadır. (IV) Alınması gereken besin ögelerinin herhangi biri
alınmadığında, gereğinden az ya da çok alındığında, büyüme ve gelişim engellenmekte, sağlık bozulmaktadır. (V) Bu duruma
tıp dilinde “dengesiz” beslenme denilmektedir.
Bu paragrafta insanların hayatını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmesi için alması gereken besinlerden, bu besinleri ne kadar
alması gerektiğinden, bu besinleri yeterli düzeyde almadığında ne olacağından bahsedilmektedir. Ancak parçanın III. cüm-
lesinde çocuklarda ve gençlerde en yaygın görülen olumsuz beslenme alışkanlığının ne olduğunu dile getirilmiştir. Bu cümle
beslenmeyle alakalı olsa da kendinden önceki cümleye ve paragrafın tamamına anlam olarak bağlı değildir. Bu yüzden III
numaralı cümle paragrafın düşünce akışını bozmuştur.

Paragrafı İkiye Bölme
Paragrafı oluşturan cümleler konu bakımından birbiriyle bağlantılıdır. Paragrafta anlatılan konu ya da düşünce değiştiğinde
yeni bir paragraf oluşturmak gerekir. Aslında paragrafı ikiye bölmek demek paragraftaki iki ayrı konuyu ya da aynı konunun
farklı boyutlarını anlatan bölümleri tespit etmek demektir.
Paragrafı iki bulma sorularını çözerken şunlara dikkat etmek gerekir:
• Paragraftaki cümleleri hızlıca okuyup giriş cümlesinden hareketle farklı bir konuya ya da konunun farklı bir yönüne değinil-
meye başlanan cümleyi aramalıyız.
• İkinci paragrafın ilk cümlesi paragrafın giriş cümlesi özelliklerini taşımalıdır.
• Bağlayıcı ifadelerle bir birine bağlanan cümlelere dikkat etmeliyiz. Eğer bir cümle kendinden önceki cümleyle anlam ve yapı
bakımından bağlıysa bu cümle paragrafın ikiye bölen cümle olmaz.

Örnek:
Örnek:
(I) Olimpiyatlar dünyanın en kapsamlı spor etkinlikleridir. (II) Yaz ve kış olimpiyatları olarak ayrı ayrı düzenlenen etkinlikler
dört yılda bir gerçekleştirilir. (III) 2020 yazında Japonya’nın başkenti Tokyo’da düzenlenmesi kararlaştırılan yaz olimpiyatları,
COVID-19 tedbirleri nedeniyle 1 yıl ertelenmişti. (IV) Yaz olimpiyatları daha önce de 1 ve 2. Dünya Savaşları sırasında üç kez
iptal edilmişti ancak ertelenmesi tarihte ilk kez uygulandı. (V) Bu nedenle 23 Temmuz-8 Ağustos 2021 tarihleri arasında dü-
zenlenen 32. Yaz Olimpiyatları, “2020 Tokyo Olimpiyatları” adı altında gerçekleştirildi.

Bu soruda paragrafta konunun değiştiği ya da konunun farklı yönden ele alındığı cümleyi belirlememiz gerekiyor. Paragraftaki
I ve II numaralı cümle birbirine bağlayıcı unsurlarla bağlanarak olimpiyatlar olimpiyatların düzenlenme şekillerinden bahsedi-
yor. III numaralı cümleyle birlikte ise 2020 yazında Japonya’nın başkenti Tokyo’da düzenlenen yaz olimpiyatlarının ertelenme
sebebinden bahsedilerek ele alınan konunun farklı yönünden bahsedilmeye başlanmış. Bu nedenle paragraf ikiye bölünmek
istenirse ikinci paragraf III numaralı cümle ile başlar.

103