Page 16 - 8.SINIF TEMEL KİTAP T.C.İKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK

UYANAN AVRUPA - SARSILAN OSMANLI - II
7. Osmanlı Devleti’ni çöküşten kurtarmak için ortaya atılan fikir akımları birer birer başarısız olmaktaydı. Öncelikle Balkan
milletleri bir araya gelerek Osmanlı Devleti’ne karşı savaşa girince ...........I........... düşüncesinin etkisini kaybettiği anla-
şıldı. I. Dünya Savaşı sırasında İngilizler ile Araplar iş birliği yaparak Osmanlı Devleti’ne karşı savaştığında ............II..........
düşüncesinin etkisini kaybettiği görüldü.

Verilen cümlelerde numaralandırılmış yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri yazılmalıdır?
I II I II
A) Osmanlıcılık Milliyetçilik B) Türkçülük Batıcılık
C) Osmanlıcılık İslamcılık D) Turancılık Milliyetçilik

8. Aşağıda Osmanlı Devleti’ni içinde bulunduğu durumdan kurtarmak için ortaya atılan fikir akımları verilmiştir.

I. İslamcılık: Müslüman milletleri birlik içinde tutmayı amaçlamıştır.
II. Batıcılık: Çağın fikir ve ihtiyaçlarına uygun medeni bir millet ve devlet hâline gelmeyi amaçlamıştır.
III. Osmanlıcılık: Osmanlı Devleti içindeki milletleri, “Osmanlılık duygusu” ile Osmanlı milleti hâline getirmeyi amaçla-
mıştır.
IV. Türkçülük: Osmanlı sınırları içinde yaşayan Türkleri millî bir duygu ile bilinçlendirmeyi amaçlamıştır.
Buna göre hangi fikir akımlarının doğrudan bağımsızlık ayaklanmalarını önlemeye yönelik geliştirildiği söyle-
nebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I, II ve III

9. Mekteb-i Tıbbiye öğrencileri tarafından Yeni Osmanlılar çizgisinde çalışarak teşkilatlanan İttihat ve Terakki Cemiyeti,
daha sonra Mekteb-i Harbiye öğrencileri arasında da yayıldı. Gizli faaliyet gösteren cemiyet üyeleri II. Abdülhamid’e
karşıydı. Fransız İhtilali’nin düşüncelerini kendilerine örnek alan İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin siyasal amacı Meşrutiyet’i
ilan edip Mebusan Meclisi’nin açılmasını sağlamaktı. İngiltere ve Rusya’nın Reval’de bir araya gelerek Makedonya ve
Boğazlar konusunda yaptıkları görüşmeler, İttihat ve Terakki Cemiyeti üyelerini tedirgin etmişti. Devleti dağılmaktan
kurtarmak için bir an önce Meşrutiyet’in ilan edilmesi gerektiğini düşünen cemiyet üyeleri ayaklandılar. İttihat ve Terakki
Cemiyetinin faaliyetleri neticesinde II. Abdülhamit yeniden 23 Temmuz 1908 tarihinde Meşrutiyet’i ilan etti ve Kanun-ı
Esasi (1876 Anayasası) yeniden yürürlüğe girdi.
Buna göre İttihat ve Terakki Cemiyeti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?

A) Tıp öğrencileri ve askerî öğrenciler arasında yayılmıştır.
B) Demokratikleşme faaliyetlerine katkı sağlamışlardır.
C) Kendileriyle aynı fikri paylaşmayan padişahı tahttan indirmişlerdir.

D) Meşrutiyet’in ilan edilmesinde Cemiyetin faaliyetleri etkili olmuştur.

10. Avrupalı Devletlerin gerçekleştirdiği Coğrafi Keşifler sonucu ticaret gemileri Akdeniz’den ayrılıp Atlas Okyanusu’na doğru
kaydı. Bunun sonucunda Osmanlı Devleti’nin kontrolündeki İpek ve Baharat Yolları önemini, Akdeniz ticareti de canlılı-
ğını yitirdi. Osmanlı Devleti’nin gümrük gelirleri büyük ölçüde azaldı. Gümrük gelirlerini artırmak için uygulamaya konulan
kapitülasyonlar amacına hizmet edemediği gibi ülkeye zarar vermeye başladı.
Verilen metinde Osmanlı Devleti’nin aşağıdaki alanların hangisinde daha çok etkilendiği söylenebilir?

A) Askerî B) Ekonomi C) Hukuk D) Sosyal

14