Page 99 - 7. SINIF TK SOSYAL BİLGİLER
P. 99
Test-3 HER YENİLİK GELECEĞİMİZE BİR KATKIDIR
3. Matbaanın icadı önemli gelişmelere yol açmıştır. Bu ge- 5. 1764 yılında James Watt iki odalı bir buhar makinesi
lişmeler ile bilimsel çalışmaların yolu açılmış, insanların geliştirdi. Bu odalardan biri sürekli soğuk diğeri sıcak
bilgi ve kültür düzeyi artmıştır. Daha önce çok pahalı tutuldu. Watt zamanla yeni mekanik aksamlar ekledi. Bu
olan kitapların maliyetleri ucuzlamıştır. Matbaalarda ba- icadı günümüz makinelerinin temelini oluşturdu. Buhar
sılan kitaplar insanlar tarafından talep görmüş, insanlar makinelerinin tekstil ve kâğıt üretiminde kullanılmaya
birçok bilgiyi birinci el kaynaklardan öğrenme fırsatı ya- başlanması Sanayi Devrimi’nin başlangıcı oldu. Daha
kalamışlardır. Osmanlı Devleti, Lale Devri’nde geç de önce insan ve hayvan gücü ile yapılan işlerin yerini bu-
olsa getirdiği matbaa ile yabancı dillerden çevirdiği ki- har gücü ile çalışan makineler aldı. Bu sayede üretim
tapları çoğaltmış ve kitapların halk tarafından da okunur artarak sanayileşme başladı ve büyük fabrikalar açıldı.
hâle gelmesini sağlamıştır. Fabrikalarda çalışan insanlar ise işçi sınıfını oluşturdu.
Buna göre matbaanın toplumlar üzerindeki etkileri Avrupa hızlı şekilde zenginleşirken, bir yandan da pazar
ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? ve ham madde arayışına girdi.
Buna göre bilimsel gelişmeler ile Sanayi Devrimi
A) Matbaanın icadı insanların kitaplara olan ihtiyaçları- arasındaki ilişki ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangi-
nı azaltmıştır.
sine ulaşılamaz?
B) Matbaanın icadı bilimsel çalışmaların önünü açmış-
tır. A) Fabrikalarda çalışan işçi sınıfı Sanayi Devrimi’ni ger-
C) Matbaanın kullanılması ile Osmanlı’da okuryazar nü- çekleştirmiştir.
fusun sayısında artış görülmüştür. B) Buhar makinesinin üretimde kullanılması ile Sanayi
Devrimi ortaya çıkmıştır.
D) Matbaayı çağdaşları arasında en geç kullanan devlet
Osmanlı’dır. C) Sanayi Devrimi ile insan ve hayvana duyulan ihtiyaç
azalmış onun yerine makineli üretim öne çıkmıştır.
D) Günümüzde kullanılan makinelerin temelinde James
Watt’ın geliştirdiği buhar makinesi vardır.
4. 1564–1642 yılları arasında yaşamış İtalyan gök bilimci
Galileo (Galileo) teleskopu kullanarak gezegen ve yıldız-
ları incelemiştir. İncelemeleri sonucunda gezegenlerin
Güneş çevresinde hareket ettiğini ve Dünya’nın yuvarlak
olduğunu iddia etmiştir. Ancak bu dönemde Orta Çağ
Avrupası’nda skolastik düşüncenin egemenliği vardı; bu
yüzden Galilio düşünceleri nedeniyle Karanlık Çağ’ın bir
parçası olan Engizisyon Mahkemesinde yargılanmıştır.
Davada “Ben inkâr etsem de Dünya dönüyor.” demiş
ancak bu fikrinden vazgeçmek zorunda kalmış ve öm- 6. Ünlü düşünür Montesquieu (Monteskü), “İnsanı araştır-
rünün geri kalanını ev hapsinde geçirmiştir. Bu durum maya, düşünmeye yönlendiren özellikler ancak özgür
bilimsel düşüncenin ve çalışmaların baskı altında kalma- bir ortamda işlerlik kazanır ve gelişir. Özgür olmayan bir
sına ve insanların fikirlerini özgürce paylaşamamasına ortam insanların kuşku ve korku içinde olmasına sebep
yol açmıştır. olur.” demiştir.
Buna göre 16. ve 17. yüzyıllarda Orta Çağ Avrupa- Bu sözleriyle Montesquieu aşağıdakilerden hangisi-
sı’na hâkim olan düşünce sistemi ile ilgili, ni ifade etmek istemektedir?
I. Özgür düşünce ortamı ile bilim gelişmiştir.
A) Özgür düşünce birçok dönemde baskıya uğramıştır.
II. Engizisyon Mahkemeleri ile insanlar sindirilmiştir.
III. Orta Çağ’da kiliseden farklı düşünceleri savunanlar B) Düşünce özgürlüğü kilise tarafından engellenmiştir.
yargılanmıştır. C) Özgür düşünce ortamı bilimsel gelişmelerin önünü
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? açar.
A) Yalnız I B) I ve II D) Özgür düşünceye karşı olan tavırlarla mücadele
C) I ve III D) II ve III edilmelidir.
128
