Page 65 - 7. SINIF TK SOSYAL BİLGİLER

Test-8
ISLAHATLARLA DEĞİŞEN OSMANLI KURUMLARI
1. III. Selim, yalnız askerî alanda değil devletin bütün 3. Sanayi İnkılabı ile Avrupa’da kullanılmaya başlayan
müesseselerinde düzenleme yapılması gerektiğini buharlı gemiler ve trenler, ulaşımı kolaylaştırmıştır.
düşünmüştür. Bu nedenle devlet adamlarının da tavsi- Bunun sonucunda da uzak yerler arasında yapılan tica-
ye ve görüşleri doğrultusunda büyük bir reform hareke- ret kolaylaşmış, insanlar kısa sürede farklı yerlere ula-
tine girişmiştir. III. Selim tarafından girişilen bütün ısla- şabilmeye başlamıştır. Tüm bu gelişmeler 19. yüzyılda
hat hareketlerini kapsayan Nizam-ı Cedid, dar ve geniş Osmanlı’ya ulaşmış ve o dönemde birçok alanda yeni-
olmak üzere iki manada kullanılmıştır. Dar anlamıyla likler yapılmaya başlanmıştır.
Avrupa usulünde yetiştirilmek istenilen eğitimli askeri Buna göre,
anlatmak için kullanılmıştır. Geniş manada ise ordunun
I. 19. yüzyılda Osmanlı’da farklı alanlarda yenilikler ya-
muntazam hâle getirilmesini sağlamak, ulemanın geri-
pılmıştır.
liğe yönelik zihniyetine karşı koyarak onların nüfuzunu
II. 19. yüzyılda Osmanlı’nın, Avrupalı devletlerle ilişkileri
kırmak, Osmanlı Devleti’ni Avrupa’nın ilim, teknik ve
düzelmiştir.
medeniyetteki hamlelerine ortak yapmak için giriştiği
ıslahat hareketlerinin bütününü ifade etmektedir. III. Osmanlı’daki yenilik hareketleri Batı’nın baskısı ile
başlamıştır.
Besim ÖZCAN, Sultan III. Selim Devri Islahat Hareketleri
(Nizâm-ı Cedîd), s. 673-674 (Düzenlenmiştir.) yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
Buna göre verilen alıntı metinden aşağıdaki soru- A) Yalnız I B) I ve II
lardan hangisinin cevabına ulaşılamaz? C) I ve III D) I, II ve III

A) III. Selim hangi alanlarda ıslahat yapılmasını istemiş-
tir?
B) Reform hareketleri için kimlerin görüşlerinden ya-
rarlanılmıştır? 4. Osmanlı Devleti’nin yönetim anlayışı, fetih siyaseti ve

C) Nizam-ı Cedid kavramı hangi anlamlarda kullanıl- adalet prensiplerine dayanıyordu. Buna göre hüküm-
maktadır? dar adaletli olursa halk emniyet içerisinde serbestçe
sosyal ve ekonomik faaliyette bulunabilirdi. Böylece
D) Osmanlı Devleti Avrupa’dan hangi teknikleri almış-
üretimde artış kaydedilir, üretim artışı vergi gelirinin
tır?
artmasını ve dolayısıyla devletin zenginleşmesini sağ-
lardı. Zenginleşen devlet, daha güçlü ordular besler ve
yeni ülkeler fethederdi. Fethedilen yerlerde de adaletli
olunursa... şeklinde devam eden bu sisteme daire-i
adalet denilirdi.
2. Avrupa’nın Rönesans, Reform, Aydınlanma Çağı, Sanayi
İnkılabı vb. sayesinde geçirdiği dönüşümlerin etkisi bir Mehmet Ali Ünal, Osmanlı Müesseseleri Tarihi, s.111
süre sonra Osmanlı’ya da sıçramıştır. Hatta III. Ahmet, Verilen metinden hareketle aşağıdakilerin hangisi-
Avrupa’daki gelişmeleri örnek alarak Osmanlı’da da kimi ne ulaşılabilir?
yeniliklerin önünü açmış; orduda, sağlıkta, eğitimde,
A) Osmanlı’daki yönetim yapısı 19. yüzyıla kadar de-
toplumsal yaşamda yeni düzenlemeler yapmıştır.
ğişmemiştir.
Aşağıdakilerin hangisi III. Ahmet’in gerçekleştirdi-
B) Osmanlı Devleti’nde adalet sistemine bakan mahke-
ği yenileşme hareketlerine örnek verilemez?
meler vardır.
A) İtfaiye Teşkilatının kurulması
C) Osmanlı siyasetinin temel yönetim anlayışından biri
B) Çiçek aşısının uygulanması de yeni ülkeler fethetmektir.

C) İlk kez matbaanın kullanılması D) Osmanlı Devleti, ticaret yollarını elinde bulundurdu-
D) Bakanlıkların kurulması ğu için zenginleşmiştir.

63