Page 77 - 8.SINIF TEMEL KİTAP TÜRKÇE

3. BÖLÜM 8. Sınıf Türkçe

PARÇADA ANLAM

Paragrafın Konusu / Paragrafın Ana Düşüncesi / Şiirde Tema / bu konunun öneminden söz ediyoruz. Konferanslarda, tele-
Paragrafın Başlığı / Medya Metinleri vizyon programlarında veya benzer platformlarda çocukla-
rın çok kitap okuması gerektiğine yönelik uzun konuşmalar
Paragraf yapıyoruz. Önümüze gelen her fırsatta özellikle gençlere ve
Bir duygu, düşünce ya da olayın bir yönünü anlatan cümleler çocuklara mutlaka çok kitap okumalarını tavsiye ediyoruz.
topluluğuna paragraf denir. Her paragrafın belli bir konusu Ama nedense çocuklarımıza kitap okuma alışkanlığının nasıl
ve ana düşüncesi vardır. Ele aldığı konuya göre paragrafa bir kazandırılacağına dair bir çalışma yapmıyoruz.
Çözüm:
başlık verilebilir. Çözüm:
Bu paragrafta toplum olarak kitap okumanın öneminden ve
1. Paragrafın Konusu çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmak gerektiğin-
Konu; üzerinde durulan duygu, düşünce, olay veya durum- den bahsedilmesine rağmen çocuklara kitap okuma alışkan-
dur. Bir paragrafta konuyu belirlemek için “Bu parçada an- lığı kazandırmak için yeterli çalışma yapılmadığı dile getirili-
latılmak istenen nedir?” sorusunun cevabını aramalıyız. Eğer yor. Buradan hareketle bu paragrafın ana fikrini “Çocuklara
incelediğimiz metin bir şiir ise o zaman şiire “Bu şiire hâkim kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için yeterli çalışmalar
olan duygu nedir?” sorusunu yöneltmeliyiz. yapılmalıdır.” şeklinde özetleyebiliriz.

Örnek: 3. Şiirde Tema (Ana Duygu)
Örnek:
Şiirden, tiyatrodan, resimden, heykelden mutlaka bir ders Düzyazı ya da şiir biçiminde oluşturulmuş her metin, bir duy-
çıkarmaya kalkmayalım. Böyle bir tutum neşemizin yitmesi- gu ya da düşünceyi iletmek amacıyla kaleme alınır. Düzyazı-
ne, yüreğimizdeki sevginin tükenmesine yol açabilir. Çünkü da sanatçının okura vermek istediği mesaj, ana düşüncedir.
sanat bilgilendirmez, tersine şaşırtır. Çevremizi değişik bir Şiirde ise iletilmek istenen temel duygu ve düşünceye tema
açıdan görmemizi sağlar. Bıktığımız bu yavan, renksiz dün- denir. Örneğin konusu “ayrılık” olan bir şiirde “ayrılık karşı-
yayı yeni bir görünüm içinde bize sevdirir. Böylece yepyeni sında duyulan üzüntü” bu şiirin teması olarak ifade edilebilir.
duygularla donanırız.
Çözüm:
Çözüm:
Yukarıdaki parçada resim, şiir, tiyatro gibi çeşitli sanat dalla- Örnek:
Örnek:
rından bahsedilmiş, bu sanatların bizim dünyamıza katkıları Her şey insanla güzel,
üzerinde durulmuştur. Buradan hareketle bu paragrafın ko- Doğan güne karşı gerinen evler,
nusu “sanatın dünyamıza ve bize katkıları”dır, diyebiliriz. Mavi rüzgârların koştuğu sokak.
İnsansız olursa sevimsiz resim gibi
2. Paragrafın Ana Düşüncesi Dal uçlarında göveren bahar,
Ana düşünce, paragrafın yazılış amacıdır. Yazarın paragrafta Tarlada boy veren o altın başak.
okura iletmek istediği mesaj, yazıdan çıkarılacak sonuca ana İlhan Geçer
fikir denir. Bazı paragraflarda ana düşünce giriş bölümünde, Çözüm:
Çözüm:
bazı paragraflarda sonuç bölümünde, bazılarında ise parag- Bu dizelerde “her şeyin, insanla güzel olduğu; insan olmadığı
rafın tamamına sindirilerek verilir. Bir paragrafta ana fikri bul- zaman her şeyin sevimsiz kötü resimlere benzediği” belirtilmiş-
mak için “Yazar paragrafı hangi amaçla yazmıştır?”, “Yazarın tir. Buna göre şiirin temasına “insana duyulan sevgi”diyebiliriz.
iletmek istediği mesaj nedir?” sorularının cevabını aramamız
gerekir. 4. Paragrafın Başlığı
Paragrafta anlatılanları en iyi özetleyen kelime ya da kelime
Örnek:
Örnek: öbeğine başlık denir. Başlık, bize okuyacağımız yazı hakkın-
Toplum olarak hemen her fırsatta çok kitap okumak gerekti- da bilgi verir, ayrıca ele alınan konunun ve vurgulanan dü-
ğini dile getiriyoruz. Eğitim hakkında yapılan tüm sohbetlerde şüncenin (ana fikir) en kısa biçimde söylenmiş hâlidir.

75