Page 11 - 8.SINIF TEMEL KİTAP TÜRKÇE

1. BÖLÜM TK TUR-001 8. Sınıf Türkçe
NOTLARIM
NOTLARIM
SÖZCÜKTE ANLAM

Çok Anlamlılık Fön: Bazı sözcüklerin terim anlamlı olup olmaması, kullanıl-
1. Gerçek (Temel) Anlam dıkları cümleye göre değişir.
Bir sözcüğün aklımıza ilk gelen ve herkesçe bilinen anlamına
Örnekler:
gerçek anlam denir. Sözcüklerin, sözlükte yer alan ilk anlam- Örnekler:
ları da o sözcüklerin gerçek anlamlarıdır. Bu yüzden gerçek Üçgenin iç açıları toplamı 180° dir.
anlama sözlük anlamı da denir. Aşağıdaki cümlelerde, altı çi- terim anlam
zili sözcükler gerçek anlamda kullanılmıştır. Olayları, farklı açılardan da değerlendirebilmen gerekir.
Örnekler:
Örnekler: mecaz anlam
• Çocuğun üzerinde ince bir mont vardı.
• Sobadaki tüm odunlar kısa sürede yandı.
• Antika vazo yere düşünce kırıldı. Etkinlik-1
• Sabah kahvaltısında sıcak bir çorba içtim. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangi anlam-
da kullanıldığını, tablodaki uygun bölmede işaretleyiniz.
2. Mecaz Anlam
Bir sözcüğün gerçek anlamından uzaklaşarak kazandığı
Gerçek Mecaz Terim
yeni anlamlara mecaz anlam denir. Mecaz anlamda kulla-
Anlam Anlam Anlam
nılan sözcükler, genellikle soyut anlam kazanır. Bir sözcük
1. Basit davranışlardan uzak
cümlede tek başına mecaz anlam kazanabileceği gibi, bir
söz grubuyla birlikte de mecaz anlam kazanabilir. Aşağıdaki durmalıyız.
cümlelerde altı çizili sözcükler mecaz anlamda kullanılmıştır. 2. Matbaada birçok baskı
Örnekler: hatası olmuş.
Örnekler:
• İbrahim, ince davranışıyla herkesi kendine hayran bıraktı. 3. Haberi alınca çiğnediği
• Bu yaz tatil yapamayacağıma yanıyorum. lokma boğazında kaldı.
• Sınavın ilk sorusunu çözemeyince cesaretim kırıldı. 4. Misafirleri boş odalardan
• Böyle sıcak bir karşılamayı kimse beklemiyordu. birine yerleştirelim.
3. Terim Anlam
5. Benimle açık konuşması-
Bir sözcüğün bilim, sanat, spor ya da meslek alanına özel
nı isteyeceğim.
kavramları karşılığında kazandığı anlama terim anlam denir.
Aşağıdaki cümlelerde, altı çizili sözcükler terim anlamda kul- 6. Adana’da, İstanbul’dan
lanılmıştır. farklı bir ağızla konuşulur.
Örnekler:
Örnekler: 7. Bahçeden tatlı biber top-
• Üçgenin alanı hesaplanırken taban ve yükseklikten fayda- layabilir misiniz?
lanılır. 8. “Uçurtma” sözcüğü “uç”
“Taban” sözcüğü matematiğe ait bir terimdir. fiil kökünden türemiştir.
• Bu türkünün notalarını biliyor musun?
9. Akşamki toplantıdan
“Nota” sözcüğü müzikle ilgili bir terimdir.
sonra işin rengi değişti.
Fön (Feci Önemli Not): Bilim, sanat ve meslek dallarının
10. Masanın üzerindeki kâğıt-
isimleri terim anlamlı değildir. (Türkçe, müzik, spor, maran-
goz ... vb.) lara kimse dokunmasın,
dedi.
Yarınki fizik dersinde birkaç deney yapacağız.
11. Sessiz, sakin bir ilçeye
(“Fizik” sözcüğü terim anlamlı değil.)
Pantolonun paçasını yaptırmak için terziye gittim. (“Terzi” yerleşip hayatın tadını çı-
karmak istiyorum.
sözcüğü terim anlamlı değil.)

9