Page 127 - 8.SINIF TEMEL KİTAP FEN BİLİMLERİ
P. 127

7. ÜNİTE                                                                     8. Sınıf Fen Bilimleri
 NOTLARIM
 NOTLARIM
                          ELEKTRİK YÜKLERİ VE ELEKTRİKLENME - ELEKTRİK YÜKLÜ CİSİMLER



                           Elektriklenme                             Yüklü Cisimler Arası İtme - Çekme
                                       Nötron
                                       Yüksüzdür,
                                       Hareketsizdir.
             Proton
             Pozitif (+)                                   +       +     –       –               +  –
             yüklüdür.              Elektron
             Hareketsizdir.         Negatif (–) yüklüdür.  Aynı yüklü cisimler birbirlerini  Zıt yüklü cisimler birbirlerini
                                    Hareketlidir.         iterler.                    çekerler.
             Elektrik yüklerinin (elektronların) bir cisimden
             başka bir cisme geçerek birikmesine elektriklenme
             denir.
               +  =  –        +  >  –       +  <  –                 N   N                 +  N         N  –
               Nötr cisim   Pozitif yüklü    Negatif      Nötr cisimler birbirlerine kuvvet  Yüklü cisimler nötr cisimleri
                               cisim       yüklü cisim    uygulamazlar.                 çekerler.


                                                    Elektriklenme Çeşitleri
            Sürtünme ile Elektriklenme        Dokunma ile Elektriklenme         Etki ile Elektriklenme
            İki nötr cisim sürtüldüğünde birinden  İki cisim birbirine dokundurularak elek- Cisimleri birbirine yaklaştırarak cisimler
            diğerine eksi yük geçer.           triklenebilir.                   üzerinde yük dengesizliği oluşturma
                                                                                işlemidir.
                                   İpek kumaş
                                        –         + N        – N        + –
             Ebonit                     Cam                                           +              –
             (Plastik)                   +       + ve N     – ve N     – ve +            –  +           +  –
               –                               dokunursa  dokunursa  dokunursa
                          Yün kumaş
                             +                  ikisi de +  ikisi de –  ikisi de –, +
                                                  olur.
                                                             olur.
                                                                       veya N
                                                                       olabilir.  Nötr cismin yüklü cisme yakın tarafı
                                                                                  yüklü cisimle zıt, uzak tarafı yüklü
              Sürtünen cisimler zıt yükle yüklenir.  Dokunan cisimlerin son yükü aynı olur.  cisimle aynı yükle yüklenir.
                                     Eletriklenmeye Günlük Hayatta ve Teknolojide Örnekler
              Şimşek ve yıldırım        Araç ve beyaz eşya      Fotokopi makinesi  Parmak izi     Baca filtresi
                         – –– – –            boyama                                 belirleme
             –  –  –  – –


             +  +  + +  + + ++

                               Elektroskop                                 Topraklama
            Bir cismin yüklü olup olmadığını, yüklü ise hangi cins elektrik-  Elektrik yüklü cisimlerin toprağa bağlanarak
            le yüklü olduğunu anlamamıza yarayan araçlardır.   nötrlenmesi işlemidir.


                        Metal Topuz     Elektroskobun topuzuna  Kullanıldığı Yerler
                                        yüklü cisim yaklaştırılarak  Yakıt taşıyan tankerlerde, LPG istasyonlarında,
                        Metal Çubuk
                                        ya da dokundurularak   paratonerlerde, ameliyathanelerde, elektrik prizlerinde,
                        Metal Yapraklar  elektriklendirilebilir.  elektrikçilerin bileğinde
                        Yalıtkan Ayak

                   Nötr elektroskopların yaprakları kapalı, yüklü      Cisim hangi yükle yüklü olursa olsun
                   elektroskobun yaprakları açıktır.                   topraklandığı zaman nötr olur.


                                                                                                               291
   122   123   124   125   126   127   128   129   130   131   132