Page 9 - 7..SINIF TEMEL KİTAP TÜRKÇE
P. 9

1. BÖLÜM                                                                             7. Sınıf Türkçe

                                                     ÇOK ANLAMLILIK



          1. Gerçek (Temel) Anlam                               Etkinlik-1
          Bir sözcüğün aklımıza ilk gelen ve herkesçe bilinen anlamına   Aşağıdaki  cümlelerdeki  altı  çizili  sözcüklerin  hangi  an-
          gerçek anlam denir. Sözcüklerin, sözlükte yer alan ilk anlam-  lamda kullanıldığını ilgili bölüme “3” ile işaretleyiniz.
          ları da o sözcüklerin gerçek anlamlarıdır. Bu yüzden gerçek
          anlama, sözlük anlamı da denir. Aşağıdaki cümlelerde, altı
          çizili sözcükler gerçek anlamda kullanılmıştır.                                          Gerçek   Mecaz
                                                                                                   Anlam    Anlam
          Örnekler:                                             1.   Toplantıdaki sıcak ve samimi
          Örnekler:
          •  Son günlerde hava iyice soğudu.                        ortam hepimizi mutlu etti.
          •  Ahmet’in çürük dişlerine dolgu yaptırdık.          2.  Hakan Bey, ağır adımlarla bana
          •  Adam, yumuşak bir döşeğin üzerine uzanmıştı.           doğru yaklaşıyordu.
          •  Pazardan iki kilo tatlı biber alır mısın?
                                                                3.  Çocuk, hayranı olduğu futbolcuyu
                                                                    karşısında görünce çok şaşırdı.
          2. Mecaz Anlam
                                                                4.  Gerçekleri kavrayamayacak ka-
          Bir sözcüğün gerçek anlamından uzaklaşarak kazandığı yeni
                                                                    dar dar görüşlü biriydi.
          anlamlara mecaz anlam denir. Aşağıdaki cümlelerde yer alan
          altı çizili sözcükler mecaz anlamda kullanılmıştır.   5.  Çantasından çıkardığı erikleri
                                                                    arkadaşlarına dağıttı.

          Örnekler:
          Örnekler:                                             6.  Doktorun verdiği ilaçları içince
          •  Ustayı kendi havasına bırakırsak işler yetişmez.       çocuğun ateşi düştü.
          •  Bu çürük iddiaları kimse dikkate almayacaktır.     7.   Olaylara bir de bizim açımızdan
          •  Obezite  hakkında  bilgi  veren  doktorun  yumuşak  bir  ses   bakmalısın.
            tonu vardı.
                                                                8.  Çocuğun, yeni okuluna alışması
          •  Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.
                                                                    biraz zaman alacak gibiydi.

          3. Terim Anlam
          Bir sözcüğün bilim, sanat, spor ya da meslek alanına özgü
          kavramları karşılığında kazandığı anlama terim anlam adı ve-  Etkinlik-2
          rilir. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcükler terim anlamda   Aşağıdaki  cümlelerde  altı  çizili  sözcüklerin  anlamlarını
          kullanılmıştır.                                       gerçek, mecaz ya da terim anlam şeklinde alttaki boş-
                                                                luklara örnekteki gibi yazınız.
          Örnekler:
          Örnekler:                                             1.  Deniz kenarında birkaç saat yürümek bize iyi geldi.
          Balıkçı teknesi iskeleye yanaşıp yükünü boşalttı.                              Gerçek anlam
          Dünkü maçta tam yirmi sekiz basket attım.             2.  Ayşe’nin bu kadar ince düşünceli biri olduğunu bilmez-
                                                                   dim.
          Fön (Feci Önemli Not): Bazı sözcüklerin terim anlamlı olup
          olmaması, kullanıldıkları cümleye bağlıdır.           3.  Adam peltek bir Kafkas şivesiyle, çocuklara masallar an-
                                                                   latıyordu.
          Örnekler:
          Örnekler:
          Türkçe dersinde çatı konusunu işlemişler.             4.  Tarlada çalışan adam içinin yandığını söyleyerek su istedi.
                      Terim anlam
          Okulun çatısı geçen hafta onarıldı.                   5.  İyice sıkışan kavanozun kapağını babam bıçakla açtı.
              Gerçek anlam

                                                                                                                7
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14