Page 10 - 7..SINIF TEMEL KİTAP TÜRKÇE
P. 10

1. Bölüm                     Sözcükte ve Söz Öbeklerinde Anlam


            6.  Yaylaya geldiğimizde nedense zaman su gibi akıyor.  4. Çok Anlamlılık
                                                                  Dilimizde sözcükler cümlede farklı anlamlara gelecek şekilde
            7.  Yapım ekleri, yeni sözcükler türetmeyi sağlar.    kullanılabilir. Bir sözcüğün anlam genişlemesi yoluyla birden
                                                                  çok anlamda kullanılabilmesine çok anlamlılık denir.
            8.  Annem akşam gelecek misafirler için börek de pişirecekmiş.
                                                                  Örnekler:
                                                                  Örnekler:
            9.  Emlak işinden dünyanın parasını kazandı ama hâlâ doy-  •  Mutfak masasının üzerindeki saat durmuş.
               madı.                                                “Durmak” sözcüğü, bu cümlede “işlemez olmak, çalışma-
                                                                     mak” anlamında kullanılmıştır.
            10. Nurullah Ataç, deneme türünün edebiyatımızdaki öncüle-  •  Ortalığı kasıp kavuran rüzgâr nihayet durdu.
               rindendir.                                           “Durmak” sözcüğü, bu cümlede “dinmek, kesilmek” anla-
                                                                     mında kullanılmıştır.
            11. Birkaç gündür yağan sağanak yağmur sıcağı kırdı.  •  Apartmanı boyayan ustalar sabahtan beri hiç durmadı.
                                                                    “Durmak” sözcüğü, bu cümlede “ara vermek” anlamında
            12. Gücün, erdemliliğin, bilimin, her şeyin başı güzel ahlaktır.  kullanılmıştır.
                                                                  •  Tiyatro salonunda değil oturacak, ayakta duracak yer yoktu.
                                                                    “Durmak” sözcüğü, bu cümlede “beklemek, dikilmek” an-
                                                                     lamında kullanılmıştır.

             Etkinlik-3
            “Görmek” sözcüğünü cümlelerde kullanıldığı anlamlarıyla örnekteki gibi eşleştiriniz.
                                     Cümleler                                              Anlamlar
             1.   Gurbette yaşamanın ne demek olduğunu da sen göreceksin?  a.  Yapmak, etmek.
             2.   Yarın öğleden sonra bankanın müdürünü göreceğim.     b.   Bir işleme uğramak.
             3.   Fabrikada çalışmaya başlayınca cebi biraz para gördü.  c.  Karşılaşmak, rastlaşmak.
             4.   İlçemizdeki iki banka da teftiş görüyormuş.          ç.   Yanına gidip konuşmak.
             5.   Yeni aldığımız ev tren istasyonunu görüyor.          d.   Sahne olmak, geçirmek.
             6.   Bu eşsiz kale birçok savaş görmüş.                   e.   Anlamak, kavramak, sezmek.
             7.   Daha önce Amasra’yı gördün mü?                       f.   Yüzü bir yöne doğru olmak, bakmak.
             8.   Oğlunun yere düştüğünü gören kadın ağlamaya başladı.  g.  Bir şeye erişmek.
             9.   Topkapı Sarayı’nı gezerken çocukluk arkadaşımı gördüm.  h.  Gezmek.
             10. Ofisin onarım işlerini Selçuk Usta görüyor.           ı.   Göz yardımıyla bir şeyin varlığını algılamak.
             1.     e   2.        3.         4.        5.        6.         7.        8.         9.        10.


             Etkinlik-4
            Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin hangi anlamda kullanıldığını işaretleyiniz.
                                  Cümle                                               Cümle
                 Ablamın verdiği dosyayı nerede bıraktım acaba?   Başarılı olmanın tek yolu düzenli çalışmaktır.
                                   Anlamlar                                            Anlamlar
                 Koymak.                                          Gidiş çabukluğu, hız.
                 Unutmak.                                         Gaye, uğur, maksat.
                 Saklamak, artırmak.                              Bir amaca ulaşmak için başvurulması gereken çare, yöntem.
                 Bakılmak, korunmak için vermek.                  Davranış, tutum, gidiş veya davranış biçimi.
                 Bulunduğu yeri veya durumu değiştirmemek.        Uyulan ilke, sistem, usul, tarz.

             8
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15