Page 78 - 7..SINIF TEMEL KİTAP TÜRKÇE

3. Bölüm Parçada Anlam

Etkinlik-2 Çözüm:
Çözüm:
Aşağıdaki paragrafın konusunu ve ana düşüncesini veri- Bu dizelerde “yaşanılan sıkıntıların geçeceği, geleceğin güzel
len boşluğu yazınız. olacağı düşüncesi” belirtilmiştir. Bu nedenle şiirin temasına
Bir zaman bir kafile çölde susuz kalmış. Biraz ilerleyince iler- “umut” diyebiliriz.
de bir kuyu görmüşler. Yaklaştıklarında kuyunun susuz oldu-
ğunu fark etmişler. İçlerinden yaşlı biri, ben şu sihirli sözleri Paragrafın Başlığı
söylerken siz de kana kana için demiş. Adam sihirli sözleri Paragrafta anlatılanları en iyi özetleyen kelime ya da kelime
söyler söylemez kuyu birden dolmuş ve herkes sırasıyla su öbeğine başlık denir. Başlık, bize okuyacağımız yazı hakkın-
içmeye başlamış. Daha herkes içmeden kuyunun suyu çeki- da bilgi verir. Ele alınan konunun ve vurgulanan düşüncenin
livermiş. Olayı bir bilgeye anlattıklarında bilge, onlara “Her- (ana fikir) en kısa biçimde söylenmiş hâlidir.
kes sırayla kana kana içiyordu. Ancak içinizden biri, daha ar-
Örnek:
kadaşlarının hepsi içmeden kırbasını (su kabını) doldurmaya Örnek:
çalıştı. Bu yüzden kuyunun tılsımı bozuldu.” demiş. Sıcak hava, soğuk havaya oranla daha fazla nem taşır. Bu
Konu: ................................................................................... yüzden sıcak ve nemli hava, soğuk bir ortamla karşılaştığı
Ana düşünce: ....................................................................... zaman sıcaklığının azalmasıyla birlikte içerdiği nemin tama-
............................................................................................... mını taşıyamaz hâle gelir. Böylece içerdiği fazla nemi, pen-

3. Şiirde Tema (Ana Duygu) cere gibi soğuk bir yüzeyin üzerine bırakır. Pencerelerin özel-
Düzyazı ya da şiir biçiminde oluşturulmuş her metin, bir duy- likle kış aylarında buğulanmasının nedeni budur. Örneğin fırın
gu ya da düşünceyi iletmek amacıyla kaleme alınır. Düzyazıda gibi bir ısı kaynağı ya da musluktan akan sıcak su, etrafında-
sanatçının okura vermek istediği mesaj, ana düşüncedir. Şiir- ki havanın ısınmasına sebep olur ve o ortamdaki pencereler
de ise iletilmek istenen temel duygu ve düşünceye tema denir. buğulanmaya başlar.

Örnek: Çözüm:
Çözüm:
Örnek:
İçimden hep iyilik geliyor, Paragrafı okuduğumuzda pencerelerin neden buğulandığın-
Yaşadığımız dünyayı seviyorum. dan bahsedildiğini görüyoruz. Başlığın konuyla uyumlu ve
Kin tutmak benim harcım değil, paragrafın tamamını kapsaması gerektiğinden bu paragrafta
Çektiğim bütün sıkıntıları unuttum. “Pencerelerin Buğulanma Sebebi” başlığını verebiliriz.
Parasız pulsuzum ne çıkar?
Gelecek güzel günlere inanıyorum.
Necati CUMALI

Etkinlik-3

Aşağıdaki paragraflara uygun başlıklar yazınız.
a. Argo, kanundan kaçanların dili. Argo korkunun ördüğü b. Başını sokabileceği güvenli bir mesken insanoğlunun
duvar. Anlaşılmak istemeyenler, kaçaklar hep argo kul- en temel ihtiyaçlarından biridir. Geçmişten günümüze
landı. Kanunsuzların dili oldu argo ve bu gizli dil, artık mesken ihtiyacı, bilim ve teknolojiye paralel olarak çe-
güzel Türkçemize de sızdı. Gül bahçesinin içerisine kara şitli yapılarla karşılanmıştır. İnsanoğlunun ilk kullandığı
kargalar musallat oldu. Çiçekleri, dalları paramparça et- dayanıklı yapı malzemesi taştır. Taşın az bulunduğu
tiler. yerlerde kerpiç kullanılmıştır. Karadeniz gibi ormanlık
alanlarda ise ahşap tercih edilmiştir. Günümüzde ise
beton tüm dünyada en çok kullanılan yapı karışımı ka-
bul edilmektedir.

Bu paragrafın başlığı: ............................................... Bu paragrafın başlığı: ..............................................

76