Page 54 - 7..SINIF TEMEL KİTAP TÜRKÇE

2. Bölüm 7. Sınıf Türkçe

YAKIN ANLAMLI CÜMLELER / ANLAMCA ÇELİŞEN CÜMLELER / DOĞRUDAN VE DOLAYLI ANLATIM / CÜMLEDEN ÇIKARILABILECEK YARGILAR / ÖRTÜLÜ ANLAM

1. Yakın Anlamlı Cümleler
Birbirine yakın mesajlar içeren, benzer anlamları ortaya koyan cümlelere yakın anlamlı cümleler denir. Böyle cümlelerde ben-
zer duygu ya da düşünceler, aynı anlamı verecek şekilde, farklı sözcüklerle ifade edilir.
Örnek:
Örnek:
Azimli ve disiplinli çalışanlar başarıyı yakalar.
Başarıya ulaşan insanlar, yılmadan ve düzenli çalışanlardır.
Yukarıdaki iki cümlede de başarıyı yakalamanın yolundan bahsedilmiştir. Ancak aynı düşünce, farklı sözcüklerle ve söz dizi-
miyle ifade edilmiştir. Cümlelerin ilettiği mesaj, birbirine yakın olduğu için bu cümleler yakın anlamlıdır.

2. Anlamca Çelişen Cümleler
Anlamca birbirine zıt olan, birbiriyle çelişen ifadeler içeren cümlelerdir. Bu tür cümlelerde konu genellikle aynıdır fakat konuya
bakış açısı farklıdır. Cümlelerden biri düşünceyi olumlu yönden ele alırken diğeri aynı düşünceyi olumsuz yönden ele alır.
Örnek:
Örnek:
Hangi şartta ya da durumda olursa olsun insanlar, hoşgörüyü elden bırakmamalıdır.
Yaşamı veya düzeni olumsuz etkileyen tavırlar karşısında hoşgörülü olmak mümkün değildir.
Yukarıdaki birinci cümlede her ne olursa olsun hoşgörülü olunması gerektiği mesajı verilirken ikinci cümlede bazı durumlarda
hoşgörülü olmanın mümkün olamayacağı belirtilmiştir. Yani bu iki cümle birbirine zıt olan görüşleri dile getirmektedir. Bu ne-
denle yukarıdaki cümleler anlamca çelişen cümlelerdir.

Etkinlik-1
Aşağıdaki cümlelerden yakın anlamlı olanları birbiriyle eşleştiriniz.

a. Gerçek yapıtlar, toplumdan soyutlanmış aydın- Gazete, toplumun fısıltılarını haykıran bir mikro-
ların meydana getirebileceği bir ürün olamaz. fondur.

b. Gerçek başyapıtlar, o ülkenin millî değerlerinde Kişi başkasından çok kendi kazancına güven-
aranmalıdır. melidir.

c. Ortak yapılacak işleri kimse yapmak istemez, Sanat eseri, yazarın fil dişi kulesinden etrafı sey-
sonunda yapacak kimse bulunmaz. rederek yaratabileceği bir eğlence değildir.

ç. İnsanlar kendilerinin hoşuna giden şeylerin pe- Sen ağa, ben ağa; bu ineği kim sağa?
şine düşerler.

d. Türkçemiz, yabancı kelimelerden dolayı zarar Ulusal resim sanatımızı arayanlar, İsviçre’nin Alp
görmektedir. Dağları’nda aramasın.

e. Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulun- Tatlı suyun başı kalabalık olur.
maz.

f. Halk içinde söylenemeyenler yazılı basın saye- Her yabancı kelime, dilin bağışıklık sistemini za-
sinde açığa çıkar. yıflatan bir virüstür.

52