Page 60 - 8.SINIF TEMEL KİTAP TÜRKÇE

2. Bölüm Cümlede Anlam

Örnekler:
Anlam Özelliklerine Göre Cümleler Örnekler:
1. Tanım Cümlesi Kış lastiklerini takmadan yola çıkmayın.
Bir varlığı ya da kavramı tanıtan, özelliklerini ya da niteliklerini Soruyu daha dikkatli okursan anlarsın.
bildiren cümlelere denir. Tanım cümleleri “Bu nedir?” soru- 7. Sitem Cümlesi
suna cevap verir. Bir kimseye, yaptığı bir hareketin veya söylediği sözün üzün-
Örnekler:
Örnekler: tü, alınganlık, kırgınlık vb. duygular uyandırdığını öfkelenme-
Günce, herhangi bir şahsın yaşadıklarını günü gününe tarih den belirten cümlelere denir.
düşerek kaleme aldığı yazı türüdür. Örnekler:
Örnekler:
Duygu ve düşüncelerin uyumlu sesler aracılığıyla anlatılma- Hani hafta sonunda beni lunaparka götürecektin!
sına müzik denir. Gittiğinden beri beni bir kez bile aramadın.

2. Uyarı (İkaz) Cümlesi 8. Gerçekleşmemiş Beklenti Bildiren Cümle
Bir kimsenin herhangi bir olumsuz davranışta bulunmasını Bir eylemin beklediğimiz gibi sonuçlanmadığını bildiren cüm-
önlemek amacıyla kurulan cümlelerdir. lelerdir.
Örnek:
Örnekler:
Örnekler: Örnek:
Bana haber vermeden buradan ayrılmayın. Şirketi iflastan kurtarırım sanmıştım. (Şirketi iflastan kurtara-
Meyveleri yıkamadan sakın yemeyin! mamış.)
9. Ön Yargı (Peşin Hüküm) Cümlesi
3. Varsayım Cümlesi Herhangi bir kimseyle veya bir şeyle ilgili olarak önceden edi-
Bir olayı veya durumu gerçekleşmediği hâlde gerçekleşmiş nilmiş yargıları bildiren cümlelerdir.
Örnekler:
gibi gösteren cümlelere denir. “Diyelim ki, farz et ki, tut ki, Örnekler:
kabul edelim” gibi ifadelerle sağlanabilir. Bu maçı bizim takım kesin kazanır.
Örnekler: Bu adam arabayı tamir edemez.
Örnekler:
Diyelim ki yarın okullar tatil, ne yapacaksın?
Bir an doktor olduğunu düşünelim. 10. Eleştiri Cümlesi
Bir insanı, bir eseri, bir konuyu doğru ve yanlış yanlarını bu-
4. İhtimal (Olasılık) Cümlesi lup göstermek amacıyla kurulan cümlelerdir.
Bir şeyin olabilmesi durumunu anlatan cümlelerdir. İhtimal Örnek:
Örnek:
cümlelerinde olay ya da durum gerçekleşebilir de gerçekleş- İlk eserlerindeki sanatçı duyarlılığının bu esere yansımadığını
meyebilir de. Bu cümlelerde kesinlik anlamı yoktur. görmek, çok üzücü.
Örnekler: Bu gidişle elindeki serveti de kaybedeceksin.
Örnekler:
Bu akşam seni görmeye gelebilirim. (Kesin değil)
Şimdiye otobüs çoktan hareket etmiştir. (Kesin değil) 11. Öz Eleştiri Cümlesi
Kişinin kendine yönelik yaptığı eleştiri cümlelerine öz eleştiri
5. Yakınma Cümlesi cümlesi denir.
Bir kişi olay ya da durumdan duyulan hoşnutsuzluktan do- Örnekler:
Örnekler:
ğan şikâyetleri dile getiren cümlelere denir. Yakınma cümle- Mikrofonu elime alınca heyecandan bir türlü konuşamıyo-
lerinde şikâyet edilen durum üçüncü kişiyle paylaşılır. rum.
Örnekler:
Örnekler: Babamın öğütlerine kulak verseydim böyle olmazdı.
Bir gün de söylediklerimi dikkate alsa!
Verdiği hiçbir sözü tutmuyor, bizi sürekli bekletiyor. 12. Aşamalı Durum Cümlesi
Bir durumun iyi ya da kötü yönde giderek değiştiğini bildiren
6. Öneri Cümlesi cümlelere denir.
Örnekler:
Bir sorunu çözmek ya da herhangi bir şeyi olduğundan daha Örnekler:
iyi duruma getirmek için öne sürülen düşünceleri ifade eden Meyve ağaçları günden güne büyüyor.
cümlelere öneri cümlesi denir. Havalar gün geçtikçe ısınıyordu.

58