Page 68 - 7..SINIF TEMEL KİTAP TÜRKÇE

2. Bölüm 7. Sınıf Türkçe

ATASÖZLERİ VE ÖZDEYİŞLER

Örnekler:
1. Atasözleri Örnekler:
Halkın uzun gözlem ve tecrübeleri sonucu oluşan birtakım Damlaya damlaya göl olur.
genel kuralların öğüt biçiminde veya hikmetli sözler şeklin- Terzi kendi söküğünü dikemez.
de dile getirildiği kalıplaşmış söz öbeklerine atasözü denir. Bugünün işini yarına bırakma.
Atasözleri, ilk söyleyeni belli olmadığı veya unutulduğu için Mum dibine ışık vermez.
halkın ortak malıdır. Bu yönü ile vecizeden (söyleyeni belli
özlü söz) ayrılır. 2. Özdeyişler (Vecizeler)
Atasözlerinin Özellikleri: Söyleyeni belli olan özlü sözlere özdeyiş (vecize) denir.
• Halkın ortak malıdır, atasözlerinin söyleyeni belli değildir. Cahilin yanında kitap gibi sessiz ol. Mevlana
• Halkın tecrübesini, bilgisini yansıtır. Aşılmasına imkân olmayan hiçbir duvar yoktur. Çehov
• Ders verici, yol göstericidir.
• Kalıplaşmış sözlerdir, bu yüzden sözcükleri değiştirilemez. Fön: Özdeyişlerle atasözleri birbiriyle karıştırılmamalıdır. Öz-
• Çoğu mecaz anlamlıdır. Bununla beraber, gerçek anlam- deyişlerin söyleyeni bellidir, atasözlerinin ise belli değildir.
da olanları da vardır. Hayatta en hakiki mürşit ilimdir. M. Kemal Atatürk (Özdeyiş)
Akılsız başın cezasını ayaklar çeker. (Atasözü)
Dağ ne kadar yüce olsa yol üstünden aşar. (Atasözü)

Etkinlik-2

Aşağıdaki atasözlerini anlamlarıyla eşleştiriniz.

a. Sora sora Bağdat bulunur.
Temiz, iyi insana leke sürülemez.

b. Altın pas tutmaz. İnsan sorarak, araştırarak her sorunu çözebilir.

Güzel bir yaşayış sürmek isteyen kişi, bu yaşayışın
c. Canı kaymak isteyen, yanında manda taşır. yükünü çekmeyi göze almalı ve gerektirdiği kaynakları
el altında bulundurmalıdır.

Akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi
ç. İnsan, tek başına önemli ve büyük işler yapamaz.
aklını almış.

Elden gelen öğün olmaz, o da her gün bu- Her işin yapılabilmesi için en uygun zaman beklenme-
d.
lunmaz. lidir.

Ara sıra gelen yardımlarla insan rahat edemez, kişi
e. Demir tavında dövülür.
kendi kazancına güvenmelidir.

İnsan kendi tutumunu, davranışını başkalarınınkinden
f. Yalnız taş duvar olmaz.
daha üstün görür.

66