Page 90 - 7. SINIF TK SOSYAL BİLGİLER

4. ÜNİTE SOSYAL BİLGİLER

BİLİMİN ÖNCÜLERİ

Türk-İslam Medeniyetlerinin Bilime Katkısı
İnsanlığın ortak mirası olan bilim ve medeniyetin gelişmesinde birçok uygar-

lığın katkısı vardır.
Orta Çağ Avrupa’sında skolastik düşünce nedeniyle özgür düşünce ortamı
oluşmamıştır.
Orta Çağ’da bilimsel çalışmaların
yapılamadığı Avrupa’nın aksine Bağdat, Kurtuba, Semerkant gibi İslam şehirleri yapılan bilimsel çalışmala-
bu dönemde İslam dünyası altın rın merkezi hâline gelmiştir.
çağını yaşıyordu.

Türk-İslam Medeniyetlerinde Yetişen Bazı Bilim İnsanları

� Harezmî (780-850): Matematik, astronomi ve coğrafya bilginidir.
“0” rakamı ile “x” simgesini matematiğe kazandırmıştır.

� Farabî (872-950): Felsefe, mantık, astronomi ve müzik alanlarında eserler yaz-
mıştır. Astronomi, fizik ve matematik ile ilgili eserleri Avrupa’daki üniversiteler-
de okutulmuştur.

� İbn-i Sina (980-1037): Tıp alanında çalışmalar yapmıştır.
Avrupa’da “Avicenna” olarak tanınmaktadır.
“El Kanun Fıt Tıp” adlı eseri Avrupa’da tıp alanında başvuru kitabı olarak kulla-
nılmıştır.

� Ali Kuşçu (1403-1474): Matematik ve astronomi ile ilgili çalışmalar yapmıştır.
Fatih Sultan Mehmet’in isteğiyle İstanbul’a gelerek Ayasofya Medresesinde
ders vermiştir. NASA tarafından Ay’da bir bölgeye ismi verilmiştir.

� El-Cezerî (1136-1206): Mekanik parçalar, robotlar ve makineler üzerinde ça-
lışma yapmıştır. İlk robotu tasarladığı kabul edilmektedir. Sibernetik biliminin
kurucusu olarak kabul edildi.

� Pirî Reis (1470-1553): Osmanlı denizcisi ve coğrafyacısıdır.
Amerika kıtasını da içine alan gerçeğe en yakın dünya haritasını çizmiştir.
Denizcilik alanında bilgi verdiği “Kitab-ı Bahriye” adlı bir eseri vardır.

� Kâtip Çelebi (1609-1657): Tarih ve coğrafya alanlarında çalışmalar yapmıştır.
“Cihannüma” adlı eseri Türkçe yazılan ilk coğrafya kitabıdır.
“Keşfü’z Zünun” en önemli eserleri arasındadır.
Türk-İslam bilim insanları dene-
ye ve gözleme dayalı çalışmalar
yaparak matematik, astrono- � Birunî (978-1048): Coğrafya, matematik, astronomi, tıp, eczacılık gibi konular-
mi, tıp, coğrafya vb. alanlarda da çalışmalar yapmıştır. Dünya’nın çevresini hesaplamıştır.
bilimsel gelişmelere öncülük et-
mişlerdir. � İbn-i Haldun (1332-1406): Felsefe, matematik ve tarih alanlarında çalışmalar

yapmıştır. “Mukaddime” en önemli eserleri arasındadır. Sosyoloji biliminin ku-
rucusu olarak kabul edilir.

119